ที่ตั้งและอาณาเขต

สมุทรสงคราม เป็นจังหวัดในภาคกลาง (หน่วยงานบางแห่งถือเป็นส่วนหนึ่งของภาคตะวันตก)  มีขนาดพื้นที่เล็กที่สุดของประเทศ คือประมาณ 416.7 ตารางกิโลเมตร 

อาณาเขต จังหวัดสมุทรสงครามมีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้

           ทิศเหนือ        ติดต่อกับจังหวัดราชบุรีและจังหวัดสมุทรสาคร โดยมีลำคลองดอนมะโนรา และรางหัวตำลึงใน 

                              เขตท้องที่อำเภอบางคนที และอำเภอเมืองสมุทรสาคร เป็นแนวแบ่งเขต

            ทิศใต้          ติดทะเลอ่าวไทย ตรงปากแม่น้ำแม่กลอง และจังหวัดเพชรบุรี

            ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดสมุทรสาคร ที่คลองพรมแดนท้องที่อำเภอเมืองสมุทรสาคร

            ทิศตะวันตก   ติดต่อกับจังหวัดเพชรบุรี และจังหวัดราชบุรี โดยมีลำคลองวัดประดู่ เป็นแนวแบ่งเขตในท้องที่อำเภออัมพวา

สภาพภูมิประเทศ

           พื้นที่โดยทั่วไปของจังหวัดเป็นที่ราบลุ่มริมทะเลโดยตลอด สภาพของดินเป็นดินเหนียวปนทราย ไม่มีภูเขาหรือเกาะ เดิมเคยมีป่าโกงกาง ไม้แสม ตามชายฝั่งทะเลและมีป่าจากตามปากแม่น้ำ แต่ปัจจุบันได้มีการใช้ประโยชน์จากพื้นที่ดังกล่าวในการเลี้ยงกุ้งกุลาดำเกือบทั้งหมด ต่อมาการเลี้ยงกุ้งได้เกิดการขาดทุน ทำให้ปล่อยบ่อกุ้งรกร้างจำนวนมากแม่น้ำสำคัญที่ไหลผ่าน คือ แม่น้ำแม่กลองผ่านบริเวณท้องที่อำเภอบางคนที และอำเภออัมพวา ไปออกทะเลอ่าวไทย ที่บริเวณปากแม่น้ำแม่กลองในเขตอำเภอเมืองสมุทรสงคราม นอกจากนี้มีลำคลองใหญ่น้อยมากมาย แยกจากแม่น้ำแม่กลอง 338 คลอง ลำประโดง 1,947 ลำประโดง กระจายอยู่ทั่วพื้นที่ จากสภาพภูมิประเทศเช่นนี้ ทำให้เกิดความสะดวกในด้านการคมนาคมทางน้ำ และการประกอบอาชีพด้านกสิกรรม

เขตการปกครอง

อำเภอ แบ่งออกเป็น 3 อำเภอ 36 ตำบล 284 หมู่บ้าน 

1. อำเภอเมืองสมุทรสงคราม มีเนื้อที่ 169.057 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 40.57 ของพื้นที่ทั้งจังหวัด 

2. อำเภออัมพวา มีเนื้อที่ 170.164 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 40.84 ของพื้นที่ทั้งจังหวัด 

3. อำเภอบางคนที มีเนื้อที่ 77.486 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 18.59 ของพื้นที่ทั้งจังหวัด

เทศบาล  

1. อำเภอเมืองสมุทรสงคราม มี 2 เทศบาล คือ

• เทศบาลเมืองสมุทรสงคราม 
• เทศบาลตำบลบางจะเกร็ง

2. อำเภออัมพวา มี 3 เทศบาล คือ

• เทศบาลตำบลอัมพวา 
• เทศบาลตำบลเหมืองใหม่ 
• เทศบาลตำบลสวนหลวง

3. อำเภอบางคนที มี 4 เทศบาล คือ 

• เทศบาลตำบลบางนกแขวก
• เทศบาลตำบลบางกระบือ
• เทศบาลตำบลบางยี่รงค์
• เทศบาลตำบลกระดังงา

องค์การบริหารส่วนตำบล 

1.อำเภอเมืองสมุทรสงคราม จำนวน 9 แห่ง คือ

• องค์การบริหารส่วนตำบลบางขันแตก 
• องค์การบริหารส่วนตำบลลาดใหญ่
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านปรก 
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางแก้ว
• องค์การบริหารส่วนตำบลท้ายหาด
• องค์การบริหารส่วนตำบลแหลมใหญ่ 
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองเขิน
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองโคน
• องค์การบริหารส่วนตำบลนางตะเคียน

2.อำเภออัมพวา จำนวน 10 แห่ง คือ

• องค์การบริหารส่วนตำบลเหมืองใหม่
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าคา
• องค์การบริหารส่วนตำบลวัดประดู่ 
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางช้าง 
• องค์การบริหารส่วนตำบลแควอ้อม 
• องค์การบริหารส่วนตำบลปลายโพงพาง 
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางแค
• องค์การบริหารส่วนตำบลแพรกหนามแดง
• องค์การบริหารส่วนตำบลยี่สาร
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางนางลี่

3. อำเภอบางคนที  จำนวน 7 แห่ง  คือ

• องค์การบริหารส่วนตำบลบางสะแก 
• องค์การบริหารส่วนตำบลโรงหีบ 
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางคนที 
• องค์การบริหารส่วนตำบลกระดังงา
• องค์การบริหารส่วนตำบลดอนมะโนรา
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางพรม 
• องค์การบริหารส่วนตำบลจอมปลวก 

สภาพภูมิอากาศ

                    จังหวัดสมุทรสงครามติดต่อกับอ่าวไทยจึงได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ จากอ่าวไทยและทะเลจีนใต้ พัดเอาฝนมาตกในฤดูฝนมากพอสมควร ประกอบกับอยู่ใกล้ทะเลจึงมีความชุ่มชื้นอยู่เสมอ ในฤดูหนาวอากาศจึงไม่หนาวจัด ในฤดูร้อนไม่ร้อนจนเกินไปอุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปี ประมาณ 28 องศาเซลเซียส พายุและฟ้าคะนองจะเกิดขึ้นในระหว่างฤดูฝนและฤดูร้อนคือระหว่างเดือนเมษายนและพฤษภาคม ซึ่งเป็นระยะเวลาก่อนที่จะมีมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ นอกจากนี้อาจได้รับพายุดีเปรสชั่น ซึ่งเคลื่อนตัวจากทะเลจีนใต้เข้ามาทางฝั่งเวียดนามในสภาพของพายุใต้ฝุ่นหรือโซนร้อน ทำให้ฝนตกหนักต่อเนื่องกันและอาจก่อให้เกิดอันตรายได้